Blog

Gisteren, maandag 20 april, werd door de Nederlandse ziekenhuizen een begin gemaakt met de gefaseerde opstart van de reguliere zorg. De leidraad van deze opstart is een diagnoselijst, ook wel de urgentielijst. In deze lijst zijn ruim 4500 diagnoses opgenomen, welke allemaal zijn voorzien van een bepaalde urgentie. Deze lijst is samengesteld door het Landelijk Centrum Patiënt Spreiding (LCPS), en gevalideerd door het Zorginstituut Nederland. De urgentie-indicatie is afkomstig van de Federatie Medisch Specialisten.

Wat betekent zo’n crisis nou als je kijkt naar leiderschap. Voor een schoolorganisatie bijvoorbeeld. Het leiden van een organisatie in crisistijd, vraagt andere leiderschapsvaardigheden dan je normaal van een schoolleider mag verwachten.

‘Zorgbestuurders moeten beginnen met het organiseren van psychische nazorg voor verpleegkundigen en artsen (op intensive cares)’. Dit zegt Ralph So, intensivist van het Albert Schweitzer Ziekenhuis in Dordrecht. De strijd tegen het coronavirus zorgt voor een enorme emotionele belasting bij verpleegkundigen en artsen. Als er niet snel psychische nazorg komt voor deze mensen, zullen er straks op grote schaal burn-outs gaan ontstaan. ‘Op de lange termijn houden verpleegkundigen en artsen dit niet vol. Als er nu niet iets gebeurt, is de crisis straks nog steeds bezig op het moment dat we de coronacrisis onder controle hebben’, aldus Ralph So.

Het ministerie van VWS heeft de Nederlandse Zorgautoriteit opgedragen om de planbare urgente zorg voor mensen die niet besmet zijn met het coronavirus te gaan coördineren. Door de zorg aan coronapatiënten en een tekort aan personeel en middelen, is de niet corona-gerelateerde zorg de afgelopen weken sterk achtergebleven. Zo zijn doorverwijzingen naar het ziekenhuis, GGZ, VVT en zelfstandige klinieken vorige week gedaald met 73% t.o.v. vorig jaar.

De crisis waarin we ons bevinden treft ons allemaal. Ook op bestuursniveau. De situatie dwingt ons om te gaan met leiderschapsvraagstukken van grote proporties. Hoe kan de continuïteit van een bestuur gewaarborgd blijven als alle betrokkenen zowel mentaal als fysiek zwaar op de proef gesteld worden? Wil je als bestuurder in deze tijd op de voorgrond treden, met de risico’s van dien? Of zoek je in je eentje de veiligheid op met een plek achter een beeldscherm?

Pakweg een jaar geleden schreef mijn collega Carlo Brouwers het artikel 'De makkelijke weg'. Hierin vroeg hij zich openlijk af waarom in het onderwijs bij de werving van nieuwe collega’s toch zo vaak voor ervaring wordt gekozen als harde (leidende) eis. Is het maken van verbinding met de omgeving, dat je kennis hebt van zorg(structuren) en communicatief zeer vaardig moet zijn (denk aan mondige ouders) ook niet van groot belang? Het heeft te maken met het niet blindstaren op die ene eis, er is meer. Stel jezelf in staat om buiten de kaders om te denken.