Over dr. P.V.A. Delnooz
In 2008 promoveerde Paul Delnooz op het onderwerp “het verhogen van het niveau binnen het onderwijs”. Sindsdien is hij in binnen- en buitenland werkzaam als coach, begeleider en innovator binnen het lager, middelbaar en hoger onderwijs. Hij begeleidt besturen, directeuren en docenten; verzorgt colleges op universiteiten en hogescholen; schrijft boeken; geeft lezingen; en begeleidt promovendi van diverse universiteiten.
Als bestuurder, directeur, leerkracht of ouder wil je effectief onderwijs. Dat roept de vraag op welke factoren hierop van invloed zijn. Als wordt gekeken naar de wetenschappelijke literatuur dan komt hieruit naar voren:
• Een kleinere klas bevordert de leerprestaties
• Het maakt veel uit welke leerkracht voor de klas staat
• Het bijscholen van leerkrachten heeft géén effect
• Het veranderen van methode door een ander leerboek aan te schaffen heeft geen effect
• De leerprestaties nemen toe naarmate minder uren les wordt gegeven
• In Nederland presteren meisjes beter dan jongens in het onderwijs
• In Nederland zijn vooral jongens ordeverstoorders in de klas. Ze hebben last van ADHD
• In Nederland gaat de kwaliteit van onderwijs achteruit in vergelijking met andere landen
Er zijn vele theorieën waarmee wordt geprobeerd om deze wetenschappelijke bevindingen te verklaren: de manier waarop les gegeven wordt, de rol van de ouders, de mate waarin onderwijs uitdagend is, en zo verder.
Deze verklaringen zijn echter “onvoldoende”. Hiermee wordt bedoeld dat het nog geen enkele wetenschapper is gelukt om te zeggen: “De motivatie van de leerlingen is laag? Het rekenonderwijs op school moet beter? De leerlingen moeten beter leren schrijven? Dan is de oplossing...” Wetenschappers hebben wel ideeën over de factoren die van invloed zijn op de oplossing van deze vraagstukken en de acties die hiervoor moeten worden ondernomen, maar de oplossing is nog niet gevonden.
De grootste uitdaging is om een overkoepelende theorie te vinden. Een theorie die bijvoorbeeld niet alleen verklaart waarom iemand gemotiveerd is om te leren, maar tegelijkertijd begrijpelijk maakt waarom het bijscholen van leerkrachten geen effect heeft; waarom het veranderen van lesmethode geen effect heeft; waarom meisjes beter presteren dan jongens, enzovoorts. Om vervolgens op basis van deze éne theorie acties te kunnen bedenken en uit te kunnen voeren, waarmee het onderwijs verbeterd kan worden.
In de scholengemeenschap van de Lowys Porquin Stichting in Bergen op Zoom wordt gewerkt aan de oplossing van dit vraagstuk. Leidinggevenden, leerkrachten, ouders en wetenschappers zijn samen op zoek naar een overkoepelende theorie én acties om het onderwijs te verbeteren. De gezamenlijke aanpak blijkt effectief te zijn. Er is steeds meer bekend over de factoren die van invloed zijn op de effectiviteit van het onderwijs en de acties die nodig zijn om het te verbeteren. Sinds drie jaar wordt deze gezamenlijke aanpak op zes basisscholen uitgevoerd in de regio Bergen op Zoom, waarbij drie andere scholen de controlegroep vormen.
Uit de ervaringen die zijn opgedaan wordt steeds duidelijker dat er een overkoepelende verklaring is, waarmee de effectiviteit van het onderwijs begrepen kan worden. Ook wordt door de ervaringen die zijn opgedaan het steeds duidelijker welke acties effectief zijn om het onderwijs te verbeteren. Bij dit proces blijkt een centrale rol te zijn weggelegd voor het bestuur en de directeuren.
Vandaar dat Eti de Vries bezig is een proefschrift over deze aanpak te schrijven. Een eerste artikel is in januari van dit jaar gepubliceerd in het internationale wetenschappelijke tijdschrift “Pedagogy and the Human Sciences”.
