Het ministerie van VWS heeft de Nederlandse Zorgautoriteit opgedragen om de planbare urgente zorg voor mensen die niet besmet zijn met het coronavirus te gaan coördineren. Door de zorg aan coronapatiënten en een tekort aan personeel en middelen, is de niet corona-gerelateerde zorg de afgelopen weken sterk achtergebleven. Zo zijn doorverwijzingen naar het ziekenhuis, GGZ, VVT en zelfstandige klinieken vorige week gedaald met 73% t.o.v. vorig jaar.
Aantal doorverwijzingen neemt af
Uit cijfers van het platform ZorgDomein blijkt dat sinds de uitbraak van het coronavirus er 600.000 minder doorverwijzingen zijn geweest. Enkel afgelopen week waren dat er al 208.000, een daling van 73% t.o.v. dezelfde week vorig jaar. Het absolute dieptepunt ligt op 25 maart, met 14.000 doorverwijzingen (daar waar het gemiddelde rond de 60.000 ligt).
Medisch specialisme
Doorverwijzingen naar een neuroloog, dermatoloog, orthopedisch specialist, allergoloog, orthopeed, KNO- of oogarts zijn de afgelopen drie weken het sterkst afgenomen, namelijk met zo’n 90%. Ook de doorverwijzingen naar kinderartsen, geriatrisch specialisten en cardiologen zijn met 80%, 77% en 75% flink afgenomen. Verloskundige- en kraamzorg is met een afname van 29% het minst getroffen.
Geestelijke gezondheidszorg
Ook in de GGZ worden minder doorverwijzingen gegeven als gevolg van het coronavirus. Zo zijn er 65% minder doorverwijzingen naar psychiaters en psychologen in het ziekenhuis. Ook de doorverwijzingen van patiënten met psychische klachten aan GGZ-instellingen zijn gedaald, namelijk 6500 minder in de afgelopen weken.
Oproep aan mensen met een hersenaandoening
De hersenstichting en de Nederlandse vereniging voor Neurologie doen een oproep aan mensen met een hersenaandoening: blijf gewoon naar de huisarts of neuroloog gaan. Het blijkt dat in deze tijd veel hersenpatiënten een dergelijk bezoek uit de weg te gaan. Al dan niet uit angst op besmetting of het belasten van de arts. Niet tijdig ingrijpen kan echter leiden tot ernstige en blijvende schade. ‘Wanneer men na een herseninfarct, TIA of hersenbloeding niet naar de specialist gaat, kunnen er levensgevaarlijke situaties ontstaan. De eerste weken is de kans op herhaling het grootst en een goede behandeling is in die periode van levensbelang,’ aldus Jennifer Huizer, directeur van de Nederlandse Vereniging voor Neurologie. Eerder al werden hartpatiënten door de Hartstichting en verschillende cardiologen verzocht om gewoon zorg te blijven zoeken op het moment dat dit nodig is.
De Nederlandse Zorgautoriteit
Door het afnemen van al deze doorverwijzingen, blijft de planbare urgente zorg achterlopen. Dit zorgt ervoor dat er op termijn veel behandelingen zijn die (zo snel mogelijk) ingehaald moeten worden. Te veel, alsdus de NZa. ‘De planbare urgente zorg dreigt in de verdringing te komen door de zorg aan coronapatiënten en een tekort aan zorgpersoneel en middelen’
‘Op dit moment leveren medewerkers in de zorg een enorme inspanning om coronapatiënten de zorg te bieden die zij nodig hebben. Daarnaast is het óók van belang om de zorg toegankelijk te houden voor mensen die niet te lang, of überhaupt niet, op zorg kunnen wachten’, aldus Marian Kaljouw, bestuursvoorzitter van de NZa. De NZa wil dan ook dat mensen zich weer gaan melden bij de huisartsen als zij klachten hebben. Enerzijds om de zorg te verlenen die nodig is, anderzijds om te proberen een groot knelpunt na de coronacrisis te voorkomen.
Versoepelen van regels
Om de zorgsector te helpen heeft de NZa de afgelopen weken enkele regels versoepeld. Een eerste consult van een patiënt in het ziekenhuis hoeft bijvoorbeeld niet meer face-to-face te zijn om het te kunnen declareren. Deze kunnen dus digitaal of telefonisch gehouden worden. De NZA hoopt door deze (tijdelijke) maatregel de zorg draaiende te houden, en de kans op besmetting te verkleinen.
Overzicht is essentieel
Volgens het ministerie van VWS behoeft deze zorg meer landelijke afstemming dan normaal gesproken het geval zou zijn. Het is vooralsnog niet duidelijk hoe de NZa de coördinatie op gaat pakken. Een woordvoerder zegt: ‘Daarvoor is overzicht essentieel. Dit is nodig om te kunnen besluiten welke zorg als eerste én op welke plek moet plaatsvinden. Dit overzicht wordt eerst met alle betrokken partijen gemaakt. Zoveel mogelijk zorg moet doorgaan, uiteraard is het belangrijk om met de meest urgente zorg te beginnen'.
‘We zien al veel verschillende initiatieven door het hele land heen, onder andere door ziekenhuizen, individuele zorgverzekeraars, patiënten organisaties en zelfstandige behandelcentra’, aldus Kaljouw. ‘Wij zullen ons inzetten om de initiatieven te faciliteren en vooral ook te stimuleren. We kunnen alle hulp gebruiken die er is’.
