Om op de hoogte te blijven van relevante ontwikkelingen in het onderwijs ben ik sinds jaar en dag geabonneerd op meerdere vakbladen. De meest interessante artikelen bewaar ik in een map die ik met regelmaat tevoorschijn haal om er doorheen te bladeren. Zo ook vandaag.
Wanneer ik de artikelen op een rijtje zet constateer ik dat ik met name artikelen bewaar die dicht bij mijn eigen onderwijsvisie liggen: in de kern zijn kinderen nieuwsgierig en het leren moet daarom uitdagend zijn, kinderen moeten uitgedaagd worden, de grenzen moeten telkens weer verlegd worden. Dat lees ik terug in ‘Van uitdagend leren naar een growth mindset’ (art. ‘I cannot yet’ – PO Magazine, november 2018). Wel bemerk ik dat ik de artikelen nu (als consultant) met een andere bril lees, andere vragen stel, dan als onderwijsprofessional – als schoolleider, directeur of bestuurder.
Dagelijks ben ik in gesprek met onderwijsprofessionals op alle niveaus, van primair onderwijs tot aan de academische wereld, van speciaal onderwijs tot ROC’s. Ik spreek met bestuurders, toezichthouders, intern begeleiders, opleidingsmanagers, MR-leden en leerkrachten. Dat zijn veelal inspirerende gesprekken die getuigen van visie naar voren en bevlogenheid om die toekomst aan te gaan. Wat me daarbij opvalt is dat, wanneer het gaat om de zoektocht naar een nieuwe collega (waar onze betrokkenheid vandaan komt), er toch nog vaak naar het klassieke profiel van onderwijskundig leider wordt gegrepen. Wanneer je, als voorbeeld, aan leden van een benoemingsadviescommissie voor de werving van een nieuwe directeur van hun basisschool vraagt wat nu écht van belang is zal ‘ervaring als schoolleider’ een veel gehoord antwoord zijn.
“Waarom benoemen teamleden toch zo vaak specifieke onderwijservaring als belangrijk?” En waarom gaan bestuurders daar dan zo ‘makkelijk’ in mee? (ook wanneer het team onderwijskundig sterk onderlegd is). Prikkelend: is het de ervaring die dat schoolteam zal doen uitdagen, verder brengen? Of zit dat ook, of misschien juist wel meer, in karaktereigenschappen, in competenties? Is het niet spannender om de status quo aan te vechten (“want onderwijs moet écht anders (!?)”) en het avontuur aan te gaan met iemand die buiten de kaders denkt en acteert, een team uitdaagt doordat hij of zij nieuwe vragen stelt; vanuit een andere invalshoek het gesprek aangaat, met het team, maar ook met ouders, met het bestuur. Ligt het niet meer in de lijn om juist niét voor de ‘gemakkelijke’ weg te kiezen. Ook wanneer je bedenkt dat de rol van schoolleider ook inhoudt dat je verbinding maakt met de omgeving, dat je kennis hebt van zorg(structuren) en communicatief zeer vaardig moet zijn (denk aan mondige ouders).
Een (belangrijke) kanttekening: er is niets mis met ervaring, en ook is niet gezegd dat iemand met ervaring teams niet zou kunnen stimuleren, in het geheel niet. Ervaren professionals met een intrinsieke nieuwsgierigheid naar collega’s en kinderen zijn goud waard. Wél durf ik te adviseren om de ‘eis’ van specifieke onderwijservaring los te laten. Om je te laten verrassen, te durven twijfelen en de uitdaging aan te gaan om met nieuwe inzichten het vertrouwde en o zo belangrijke werk te verrijken. Aanvullend en faciliterend te zijn op de onderwijskennis die al op de scholen aanwezig is.
Met deze laatste opmerking in het hoofd kijk ik met enige schaamte naar de artikelen die ik heb verzameld. Artikelen die mijn eigen inzichten ondersteunen. Die herkenbaar zijn en daarom bij me passen, comfortabel zijn, vertrouwd.
Ik neem mezelf voor om ook artikelen die mijn visie betwisten te bewaren. Want deze dagen me uit en zetten me aan tot denken, brengen me naar een hoger niveau. Nooit meer de makkelijke weg!
"Ik wil je uitdagen met stellingen rondom werving in het onderwijs en jou vragen hierover mee te denken. In dit eerste artikel De ‘makkelijke’ weg, ben ik op zoek naar reacties vanuit het werkveld. Eens, oneens, of een genuanceerd ‘ergens tussenin’. Klopt het dat ervaring nog van het grootste belang wordt geacht? Ik nodig je uit hieronder te reageren of via c.brouwers@spijtenburg.nl"
