Met Spijtenburg willen we actief bijdragen aan oplossingen van tekorten in de zorg. We zien daarbij - samen met betrokken regionale partners - ook een rol weggelegd voor statushouders. In het proces daar naar toe ontmoette ik onlangs Homayoen Madad. Zelf ooit vluchteling en vanuit eigen ervaring en zijn studie filosofie iemand met recht van spreken. Op verzoek schreef hij het volgende stuk met een oproep voor partijen om de handschoen op te pakken.
Artikel door: Homayoen Madad
We horen het allemaal, steeds luider: grote tekorten in de zorg. Onder andere verpleegkundigen en thuiszorgwerkers geven - vanwege de hoge werkdruk – veelvuldig een sterk signaal af serieus te overwegen een ander beroep te kiezen. Daarnaast kiezen veel jonge zorgwerkers al binnen twee jaar voor een andere weg[1]. Dit is een zorgelijke trend omdat deze tekorten blijven oplopen. Patiënten, en dus potentieel wij allen en onze naasten, krijgen hierdoor niet de zorg die zij nodig hebben[2]. De vraag luidt: hoe kunnen de immense werkdruk van zorgwerkers verlichten zodat de kwaliteit van de zorg niet verder zal afnemen, en zelfs kan toenemen?
Er is een groep mensen op wiens beschikbaarheid, potentie, talenten en competenties een beroep gedaan kan worden: vluchtelingen! Uit eigen ervaring, met mijn achtergrond als vluchteling, weet ik dat deze groep nieuwe Nederlanders graag een rol van betekenis wil hebben, maar tegen diverse obstakels aanloopt.
Deze groep wil aan de slag, vooral daar waar haar kracht en interesses liggen. Hierbij hebben de gemeentes een belangrijke sturende rol, namelijk bij integratie en participatie. Er ligt een mooie kans voor gemeentes om vraag en aanbod bij elkaar te brengen om daarmee de genoemde tekorten weg te werken. Integratie is een voorwaarde voor participatie, maar participatie kan de integratie versterken. En daarmee is het belangrijk om obstakels die dat verhinderen weg te nemen. De gemeentes handelen volgens dit principe op een maatschappelijk verantwoordelijke manier.
Vanuit zowel de Griekse als de Duitse en de Franse wijsbegeerte wordt de zin van het leven aan het gebruik van potentie gekoppeld: tot bloei komen, zelfvorming en vrijheid. Hier ligt ook de ruimte voor het trainen en opleiden van vluchtelingen die in hun leven minder kansen hebben gehad, maar op deze wijze wel kansen geboden kunnen worden. Ondanks dit gebrek aan kansen staat deze groep mensen wel bekend om haar veerkracht en wilskracht. Het creëren van mogelijkheden om vluchtelingen op de sociale ladder te laten klimmen is, naast een deugd, ook een nuttige onderneming voor de samenleving als geheel.
Omdat de afstand tot de arbeidsmarkt voor veel vluchtelingen nog heel groot is, worden zij gauw afhankelijk van een uitkering. Dit drukt op de financiële huishouding van gemeentes. Door nieuwe Nederlanders met een vluchtelingenachtergrond aan het werk te helpen in de zorgsector snijdt het mes aan twee kanten. Als deze groep mensen in de zorg aan het werk gaat, kunnen wij allen de zorg krijgen die wij nodig hebben. De huidige hoge werkdruk zou daarmee af kunnen nemen waardoor de uitstroom van zorgwerkers kan verminderen. Bovendien hoeven gemeentes dan minder uitkeringen te verstrekken. Sterker nog deze groep mensen betaalt dan meer inkomstenbelasting als zij aan het werk is. Deze investering betaalt zich dus terug.
Deze aanpak bevordert eveneens de integratie en participatie van mensen met een vluchtelingenachtergrond: denk aan de opbouw van een breder sociaal netwerk. En denk aan het effect die het kan hebben op de overige gezinsleden, een effect dat je met ‘trickle down participatie’ zou kunnen omschrijven. Hierdoor kan een win-win situatie ontstaan: Nederland krijgt extra handen aan het bed en vluchtelingen krijgen kansen aangeboden, wat onze samenleving als geheel vooruit kan helpen. Werk en integratie worden op die manier nog beter aan elkaar gekoppeld. Bovendien kan dit het draagvlak voor vluchtelingenbeleid vergroten en tenslotte kan het de vluchteling bevrijden van het stigma van afhankelijkheid van de bijstand[3].
In conclusie: door inzicht te krijgen in de talenten, competenties en opleidingsniveaus van vluchtelingen, en vervolgens vluchtelingen in te zetten in de zorgsector, kunnen daar personeelstekorten worden beperkt. Daarbij houden gemeentes toezicht op de inburgeringsprocedures en op de kwaliteit van de taalaanbieders. Hier ligt voor gemeentes een kans om met zorgaanbieders samen te werken bij het opleiden voor en het inzetten van deze groep in de zorgsector.
Na het meemaken van een burgeroorlog en extreme armoede is Homayoen Madad rond zijn 11-jarige leeftijd vanuit Afghanistan naar Nederland gevlucht. Hij is een filosoof en werkt momenteel als Jeugdbeschermer bij Jeugdbescherming Rotterdam-Rijnmond. Hij was enkele jaren politiek betrokken omdat hij een sterk gevoel voor rechtvaardigheid heeft en in gelijke kansen gelooft.
Literatuur:
- Odé, A., Dagevos, J. (december, 2017). Statushouders aan het werk. Verkregen via:
https://www.ingentaconnect.com/content/aup/mem/2017/00000092/00000004/art00005# - NOS. (januari, 2020). Veel jonge zorgmedewerkers binnen twee jaar weer weg.
https://nos.nl/artikel/2318031-veel-jonge-zorgmedewerkers-binnen-twee-jaar-weer-weg.html - ZorgkaartNederland (juni, 2016). Grote gevolgen personeelstekort verpleeghuizen. Verkregen via:
https://www.zorgkaartnederland.nl/feiten-en-cijfers/grote-gevolgen-personeelstekort-verpleeghuizen
[1] NOS. (januari, 2020). Veel jonge zorgmedewerkers binnen twee jaar weer weg.
[2] ZorgkaartNederland (juni, 2016). Grote gevolgen personeelstekort verpleeghuizen.
[3] Odé, A., Dagevos, J. (december, 2017). Statushouders aan het werk.
Foto: Foto uit Belgische krant van zondag (Immo 7 maart) - In mijn job krijg en geef ik veel respect
