Dat er een tekort aan personeel is in de zorg weten we inmiddels allemaal. Eerder schreven we hier al een aantal artikelen over. Verpleegkundig personeel is hier geen uitzondering op. Uit recent onderzoek van RTL Nieuws is gebleken dat het tekort aan verpleegkundigen in ziekenhuizen tot gevaarlijke situaties leidt. Dit brengt de veiligheid van de patiënten in gevaar. Aan het onderzoek hebben 2925 zorgprofessionals meegedaan die werkzaam zijn in het ziekenhuis, velen van hen anoniem, uit angst voor hun baan. Medewerkers en deskundigen hebben inmiddels hun zorgen uitgesproken.
Het personeelstekort
Iedere maand komen er tienduizenden (!) zorgvacatures bij. Dit betekent dat het tekort aan zorgprofessionals al in 2022 kan stijgen tot 80.000 personen. Veel ziekenhuizen (94%) hebben problemen met het invullen van deze groeiende pool aan vacatures.
Ook ligt het ziekteverzuim in de zorg het hoogst van álle sectoren, namelijk 5,3%. Daarnaast zijn er vorig jaar 110.000 zorgprofessionals uitgestroomd. Eerder schreven we al over de eventuele oorzaken van deze uitstroom. Dit alles blijkt uit cijfers van het CBS, VWS en het UWV.
Gevaarlijke situaties
Uit het onderzoek komen twee problemen naar voren die voortkomen uit het personeelstekort en zorgen voor gevaarlijke situaties; ongekwalificeerd personeel en medicatiefouten.
Ongekwalificeerd personeel
Er wordt uit noodzaak personeel ingezet zonder dat deze over de juiste diploma’s beschikt. Uit het onderzoek blijkt dat leerlingen volwaardig worden ingezet, terwijl zij nog aan het studeren zijn. Daarnaast komt het voor dat afdelingen uit balans zijn als het gaat om de verhouding tussen leerlingen en ervaren verpleegkundigen. Dit komt ook voor op specialistische afdelingen, waar mensen aan het werk zijn zonder dat zij over de juiste papieren beschikken.
Het doel heiligt niet de middelen, ook in dit geval niet. Leerlingen morgen niet als volwaardig worden ingeroosterd. “Het is niet voor niets dat zij (nog) niet over de juiste diploma’s beschikken”, aldus Jan Klein, hoogleraar patiëntveiligheid.
“Ervaring wordt soms erg onderschat als het gaat om veiligheid in de zorg. Want wil je goed kunnen functioneren, zul je bepaalde ervaringen op moeten doen. Het is ‘not done’ om mensen die niet gekwalificeerd zijn in te zetten voor bepaalde zorgtaken”, stelt Klein. “Dit kan grote gevolgen hebben voor de patiëntveiligheid met lichamelijk letsel tot gevolg”.
Medicatiefouten
Een op de vijf verpleegkundigen die hebben meegedaan aan het onderzoek geeft aan te maken gehad te hebben met medicatiefouten. Denk hierbij aan een verkeerde dosis of een patiënt die medicijnen krijgt die niet voor hem of haar bedoeld waren. Deze verpleegkundigen geven aan dat dit een gevolg is van het gebrek aan collega’s en de hoge werkdruk die hierbij komt kijken.
In de (meeste) gevallen van medicatiefouten waarover in het onderzoek wordt gesproken was op dat moment geen tweede collega beschikbaar of aanwezig. Terwijl dit wel de bedoeling is. Als het gaat om het toedienen van medicijnen geldt namelijk een vier-ogen-principe, dit houdt in dat een collega controleert wat er gebeurt. Dat dit in de praktijk anders blijkt, is een gevolg van het tekort.
Zorgen bij de verpleegkundigen zelf
Ruim 1100 van de deelnemende verpleegkundigen geven aan dat ze élke (!) dag collega’s te kort komen. Meer dan de helft (56,5%) zegt dat dit leidt tot hoge werkdruk en uiteindelijk tot het maken van fouten. Met alle gevolgen van dien.
Bron: RTL Nieuws en Skipr.
